У гэтай мантры гаворыцца пра неабходнасць слухання непарушных аўтарытэтаў. Пакуль чалавек не пачуе сапраўднага ачар’ю, якога не могуць вывесці з раўнавагі перамены матэрыяльнага свету, яму будзе закрыты доступ да трансцэндэнтных ведаў. Сапраўдны духоўны настаўнік, які пачуў шруці-мантры, то бо атрымаў ведыйскую мудрасць ад іншага непахіснага ачар’і, ніколі не стане сцвярджаць тое, пра што не гаворыцца ў ведыйскай літаратуры. У «Бхагавад-гіце» (9.25) ясна сказана, што тыя, хто пакланяецца продкам (пітам), дасягаюць планеты продкаў, закаранелыя матэрыялісты, якія хочуць заставацца тут, застаюцца ў гэтым свеце, а адданыя Госпада, якія не пакланяюцца нікому, апроч Госпада Крышны, найвышэйшай прычыны ўсіх прычын, дасягаюць Яго ў Ягоным духоўным небе. Гэта мантра «Шры Ішапанішад» пацвярджае, што розныя формы пакланення прыносяць розныя плёны. Калі мы пакланяемся Вярхоўнаму Госпаду, то абавязкова прыйдзем да Яго ў Ягоную вечную сядзібу, а калі пакланяемся паўбагам, у прыватнасці богу Сонца ці богу Месяца, то абавязкова апынёмся на іхных планетах. Калі ж мы хочам заставацца на гэтай вартай жалю планеце з усімі нашымі планавымі камісіямі і палітыкай «латання дзірак», то, вядома, зможам зрабіць і гэта.

Ні ў адным аўтэнтычным пісьме не сказана, што ў выніку ўсе дасягнуць адной мэты, незалежна ад таго, што яны робяць і каму пакланяюцца. Неразумныя тэорыі такога кшталту высоўваюць самазваныя «духоўныя настаўнікі», якія не належаць да парампары – праўдзівага ланцуга вучнёўскай пераемнасці. Сапраўдны духоўны настаўнік не будзе сцвярджаць, што ўсе дарогі вядуць да адной мэты, і што гэтай мэты можа дасягнуць кожны, незалежна ад таго, як і каму ён пакланяецца: паўбагам, Усявышняму ці каму-колечы яшчэ. Кожнаму нармальнаму чалавеку няцяжка зразумець, што, сядаючы на цягнік, ён даедзе толькі да таго месца, да якога купіў білет. Чалавек, які набыў білет да Калькуты, зможа прыехаць у Калькуту, але ніяк не ў Бамбей. Але людзі, якія выдаюць сябе за духоўных настаўнікаў, прапаведуюць, што ўсякая дарога прывядзе чалавека да найвышэйшай мэты. Такія свецкія і кампрамісныя прапановы вабяць мноства неразумных істот, якія ганарацца сваімі дамарослымі метадамі духоўнага ўсведамлення. Аднак Веды не ўхваляюць іх. Той, хто не атрымаў ведаў ад сапраўднага духоўнага настаўніка, які належыць да прызнанага ланцуга вучнёўскай пераемнасці, не зможа дамагчыся ніякіх адчувальных вынікаў. Крышна кажа Арджуну ў «Бхагавад-гіце» (4.2):

«Так гэта вялікая навука перадавалася праз ланцуг духоўных настаўнікаў, і яе разумелі пабожныя каралі. Але з цягам часу ланцуг настаўнікаў перапыніўся, і гэтыя веды ў іхным першародным выглядзе былі згублены».

Да таго часу, калі Госпад Шры Крышна прыйшоў у гэты свет, прынцыпы бхакці-ёгі, сфармуляваныя ў «Бхагавад-гіце», былі ўжо моцна скажоныя. Таму Госпад меў аднавіць ланцуг вучнёўскай пераемнасці, і Ягоным першым вучнем стаў Арджуна, самы блізкі сябар і адданы Госпада. Крышна проста сказаў Арджуну (Бхагавад-гіта 4.3), што той змог зразумець прынцыпы «Гіты» толькі таму, што быў Ягоным адданым і сябрам. Інакш кажучы, не будучы адданым або сябрам Госпада, немагчыма зразумець «Бхагавад-гіту». З гэтага таксама вынікае, што зразумець «Бхагавад-гіту» могуць толькі тыя, хто ідзе шляхам Арджуны.

Цяпер многія людзі, якім няма ніякай справы ні да Арджуны, ні да Госпада Крышны, бяруцца перакладаць і інтэрпрэтаваць гэты ўзнёслы дыялог. Яны па-свойму тлумачаць вершы «Бхагавад-гіты» і, прыкрываючыся аўтарытэтам гэтага святога пісьма, высоўваюць самыя недарэчныя ідэі. Такія тлумачальнікі не вераць ні ў Шры Крышну, ні ў Ягоную вечную сядзібу. Як жа тады яны могуць тлумачыць «Бхагавад-гіту»?

Крышна ясна сцвярджае, што толькі тыя, хто страціў розум, пакланяюцца паўбагам у разліку на нікчэмныя ўзнагароды (Бхагавад-гіта 7.20, 23). На заканчэнне Крышна раіць кожнаму адкінуць усе іншыя спосабы пакланення і цалкам аддацца Яму (Бхагавад-гіта 18.66). Такую непахісную веру ў Вярхоўнага Госпада можа мець толькі той, хто пазбавіўся ўсіх наступстваў сваіх грахоў. Іншыя працягнуць заставацца на матэрыяльнай платформе, чапляючыся за свае бессэнсоўныя рытуалы, і ніколі не знойдуць праўдзівай дарогі, збітыя з панталыку сцверджаннямі пра тое, што ўсе дарогі вядуць да адной мэты.

Ключавым у гэтай мантры «Шры Ішапанішад» ёсць слова sambhavāt, што азначае «пакланенне найвышэйшай прычыне». Госпад Крышна ёсць спрадвечнай Асобай Бога, і ўсё існае паходзіць з Яго. У «Бхагавад-гіце» (10.8) Госпад кажа:

«Я – крыніца ўсіх духоўных і матэрыяльных светаў. Усё паходзіць з Мяне. Мудрацы, якія спасціглі гэтую праўду, служаць і пакланяюцца Мне ўсім сэрцам».

У гэтым вершы Сам Госпад вельмі дакладна апісвае Сябе. Словы sarvasya prabhavaḥ указваюць на тое, што Крышна ёсць творцам усіх жывых істот, у тым ліку Брахмы, Вішну і Шывы. Гэтыя тры галоўныя боствы матэрыяльнага свету створаны Госпадам, бо Госпад ёсць творцам усяго існага ў матэрыяльным і духоўным свеце. У «Атхарва-ведзе» (Гопала-тапані-ўпанішад 1.24) таксама гаворыцца, што Госпад Шры Крышна існаваў да стварэння Брахмы, і што гэта Ён адкрыў Брахму ведыйскую мудрасць. Аналагічна гэтаму, у «Нараяна-ўпанішад» (1) гаворыцца: «Потым Вярхоўная Асоба, Нараяна, пажадаў стварыць усіх жывых істот. Так ад Нараяны нарадзіўся Брахма. Нараяна стварыў усіх Праджапаці. Нараяна стварыў Індру. Нараяна стварыў восем Васу. Нараяна стварыў адзінаццаць Рудраў. Нараяна стварыў дванаццаць Адзіцьяў». Нараяна – гэта поўная экспансія Госпада Крышны, таму Нараяна і Крышна не адрозніваюцца адзін ад аднаго. У той жа «Нараяна-ўпанішад» (4) сцвярджаецца: «Сын Дэвакі [Крышна] ёсць Вярхоўным Госпадам». Тое, што найвышэйшай прычынай усяго існага ёсць Нараяна, пацвярджае нават Шрыпада Шанкарачар’я, нягледзячы на тое, што ён не належыць да школы вайшнаваў (персаналістаў). У «Атхарва-ведзе» (Маха-ўпанішад 1) гаворыцца: «Спачатку не было ні Брахмы, ні Шывы, ні агню, ні вады, ні зорак, ні Сонца, ні Месяца, а быў адзін Нараяна. Але Бог не застаецца ў адзіноце. Ён стварае паводле Свайго жадання». У «Мокша-дхарме» Сам Крышна кажа: «Я стварыў усіх Праджапаці і Рудраў, якія не ведаюць Мяне да канца, бо іх пакрывае Мая ілюзорная энергія». У «Вараха-пуране» сказана: «Нараяна ёсць Вярхоўнай Асобай Бога. З Яго з’явіўся чатырохгаловы Брахма і Рудра, які пасля стаў усёведным».

Такім чынам, уся ведыйская літаратура сведчыць, што Нараяна, або Крышна, ёсць прычынай усіх прычын. У «Брахма-самхіце» (5.1) таксама гаворыцца, што Шры Крышна – гэта Вярхоўны Госпад. Ён – Говінда (той, хто прыносіць радасць усім жывым істотам) і спрадвечная прычына ўсіх прычын. Сапраўды адукаваныя людзі ведаюць пра гэта ад вялікіх мудрацоў і з Ведаў і таму вырашаюць пакланяцца Госпаду Крышну, крыніцы ўсяго існага. Такіх людзей называюць будхамі, адукаванымі людзьмі, бо яны пакланяюцца толькі Госпаду Крышну.

Перакананасць у тым, што Крышна ёсць усё, прыходзіць да таго, хто з верай і любоўю слухае, як пра гэта расказвае ачар’я, якога нішто не можа вывесці з раўнавагі. Той, хто не мае веры ў Госпада Крышну і любові да Яго, ніколі не зможа зразумець гэтую простую праўду. У «Бхагавад-гіце» (9.11) Крышна называе такіх людзей мудхамі – неразумнымі, нібы аслы. Там гаворыцца, што мудхі абсмейваюць Асобу Бога, бо не валодаюць дасканалымі ведамі, якія дае чалавеку непарушны ачар’я. Той, каго можа вывесці з раўнавагі колазварот матэрыяльнай энергіі, не мае права рабіцца ачар’ем.

Перад тым як пачуць «Бхагавад-гіту», Арджуна, уцягнуты ў колазварот матэрыяльнай энергіі і аслеплены прыхільнасцю да сям’і, грамадства і роду, страціў спакой і таму захацеў стаць чалавекалюбным маралістам, які нікому не прычыняе шкоды. Але, атрымаўшы ад Вярхоўнай Асобы ведыйскую мудрасць, якая змяшчаецца ў «Бхагавад-гіце», і стаўшы будхам, ён змяніў сваю думку і пачаў пакланяцца Госпаду Шры Крышну, паводле плана якога адбылася бітва на Курукшэтры. Сваім змаганнем з так званымі сваякамі Арджуна пакланяўся Госпаду і такім парадкам стаў Ягоным чыстым адданым. Гэта мажліва толькі ў тым выпадку, калі чалавек пакланяецца сапраўднаму Крышну, а не ўяўнаму «Крышну», выдуманаму неразумнымі людзьмі, якія не ведаюць усіх тонкасцяў навукі пра Крышну, выкладзенай у «Бхагавад-гіце» і «Шрымад-Бхагаватам».

Паводле «Веданта-сутры», самбхута – гэта крыніца ўсяго існага, апора, на якой усё трымаецца, і ёмішча, што застаецца пасля знішчэння праяўленага свету (janmādy asya yataḥ). «Шрымад-Бхагаватам», натуральны каментар да «Веданта-сутры», складзены ейным аўтарам Шрылам В’ясадэвам, сцвярджае, што крыніца ўсіх эманацый не можа быць знежывелым каменем. Ён – абхіджня, што значыць «той, хто валодае абсалютнымі ведамі». Таму спрадвечны Госпад Шры Крышна кажа ў «Гіце» (7.26), што Яму вядома ўсё: мінулае, сучаснае і будучае, і ніхто, уключаючы такіх паўбагоў, як Шыва і Брахма, не ведае Яго ў дасканаласці. Тыя, хто няздольныя захоўваць спакой пасярод бурлівага акіяна матэрыяльнага існавання, не маюць магчымасці да канца спазнаць Яго. Такія напаўпісьменныя «духоўныя лідары» імкнуцца знайсці нейкі кампраміс, аб’яўляючы аб’ектам пакланення чалавецтва. Яны не разумеюць, што такое пакланенне – толькі міф, бо людзі ў большасці сваёй недасканалыя. Спрабаваць рабіць гэта – усё адно што паліваць вадой лісце дрэва, а не ягоны корань. Натуральна паліваць корань дрэва, але такія вечна занепакоеныя лідары больш прывязаны да лісця, чым да кораня, і, нягледзячы на бясконцыя струмені вады, што выліваюцца на лісце, дрэва сохне ад нястачы вільгаці.

«Шры Ішапанішад» раіць паліваць корань, з якога вырастаюць усе парасткі. Пакланенне людзям, якое зводзіцца да здавальнення іхных целавых патрэб, заўсёды недасканалае і таму не так важна, як служэнне душы. Душа – гэта той корань, які згодна з законам кармы спараджае целы розных тыпаў. Даваць людзям медычную, сацыяльную ці адукацыйную дапамогу і адначасна пераразаць горла няшчасным жывёлінам на бойнях – гэта зусім не служэнне душы, жывой істоце.

Жывая істота ў целах розных тыпаў увесь час адчувае матэрыяльныя пакуты, звязаныя з народзінамі, старасцю, хваробамі і смерцю. Чалавечая форма жыцця дае шанец вырвацца з путаў матэрыяльнага існавання. І дзеля гэтага нам дастаткова аднавіць свае перапыненыя стасункі з Вярхоўным Госпадам. Госпад Сам сходзіць у гэты матэрыяльны свет, каб заклікаць людзей аддацца Усявышняму (самбхуту). У рэчаіснасці служыць чалавецтву толькі той, хто прапаведуе людзям, што яны павінны аддацца Вярхоўнаму Госпаду і з любоўю пакланяцца Яму, укладаючы ў гэта ўсю сваю энергію. Такі сэнс настаўленняў трынаццатай мантры «Шры Ішапанішад».

Слуханне аповедаў пра вялікія дзеі Вярхоўнага Госпада і ўслаўленне іх – самы просты спосаб пакланення Яму ў гэты век трывог. Аднак спекулятыўныя філосафы лічаць, што дзеі Госпада – плод уяўлення; таму яны не хочуць слухаць пра іх і пачынаюць жангляваць словамі без усялякага зместу, каб адцягнуць увагу даверлівага натоўпу. Замест таго каб слухаць аповеды пра дзеі Госпада Крышны, такія «духоўныя настаўнікі» рэкламуюць саміх сябе, падахвочваючы сваіх паслядоўнікаў славіць іх. Апошнім часам колькасць такіх шарлатанаў значна ўзрасла, і чыстым адданым Госпада робіцца ўсё цяжэй бараніць людзей ад блюзнерскай прапаганды падобных крывадушнікаў і псеўда-ўвасабленняў.

Упанішады ўскосна звяртаюць нашу ўвагу на спрадвечнага Госпада, Шры Крышну, але «Бхагавад-гіта», якая ёсць квінтэсенцыяй Упанішадаў, непасрэдна ўказвае на Яго. Таму чалавек павінен слухаць тое, што гаворыцца пра Крышну ў «Бхагавад-гіце» і «Шрымад-Бхагаватам», і гэта паступова ачысціць ягоны розум ад дрэні. У «Шрымад-Бхагаватам» (1.2.17) сказана: «Слухаючы аповеды пра дзеі Госпада, адданы звяртае на сябе Ягоную ўвагу. Адпаведна, Госпад, які знаходзіцца ў сэрцы кожнай жывой істоты, дапамагае адданаму, даючы яму належныя настаўленні». Гэта пацвярджаецца і ў «Бхагавад-гіце» (10.10): dadāmi buddhi-yogaṁ taṁ yena mām upayānti te.

Настаўленні, якія Госпад дае знутры, ачышчаюць сэрца адданага ад усялякага бруду, зробленага матэрыяльнымі гунамі жарсці і невуцтва. Неадданыя цалкам знаходзяцца пад уплывам жарсці і невуцтва. Жарсць замінае чалавеку пазбавіцца матэрыяльных жаданняў, а невуцтва не дазваляе яму па-сапраўднаму зразумець сябе і Госпада. Тым самым у чалавека, які знаходзіцца пад уплывам гун жарсці і невуцтва, няма шанцаў усвядоміць сваю духоўную прыроду, колькі б ён ні разыгрываў з сябе рэлігійнага дзеяча. На адданага ж з ласкі Госпада гуны жарсці і невуцтва перастаюць уплываць, і ён апынаецца пад уплывам гуны даброці, што ёсць адзнакай дасканалага брахмана. Брахманам можа стаць кожны пры ўмове, што ён займаецца адданым служэннем пад кіраўніцтвам сапраўднага духоўнага настаўніка. У «Шрымад-Бхагаватам» (2.4.18) таксама гаворыцца:

«Кожная нізканароджаная істота можа ачысціцца, калі будзе кіравацца настаўленнямі чыстага адданага, бо магутнасць Госпада бязмежная».

Калі чалавек развівае якасці брахмана, ён робіцца шчаслівым і з натхненнем займаецца адданым служэннем Госпаду. Навука пра Бога сама сабой адкрываецца яму. Разумеючы гэтую навуку, ён паступова вызваляецца ад матэрыяльных прыхільнасцяў, і з ласкі Госпада ягоны ўтрапёны розум робіцца крыштальна чыстым. Той, хто дасягнуў гэтай стадыі, ёсць вызваленай душой і можа ўсюды і ўва ўсім бачыць Госпада. Так у гэтай мантры «Шры Ішапанішад» апісваецца дасканаласць самбхаваты.