У гэтай мантры гаворыцца пра неабходнасьць слуханьня непахісных аўтарытэтаў. Пакуль чалавек не пачуе сапраўднага ачар’ю, якога ня могуць вывесьці з раўнавагі перамены матэрыяльнага сьвету, яму будзе зачынены доступ да трансцэндэнтных ведаў. Сапраўдны духоўны настаўнік, які пачуў шруці-мантры, то бок атрымаў ведычную мудрасьць ад іншага непахіснага ачар’і, ніколі ня стане сьцьвярджаць тое, пра што не гаворыцца ў ведычнай літаратуры. У «Бхагавад-гіце» (9.25) ясна сказана, што тыя, хто пакланяецца продкам (пітам), дасягаюць плянэты продкаў, закаранелыя матэрыялісты, якія хочуць заставацца тут, застаюцца ў гэтым сьвеце, а адданыя Госпада, якія не пакланяюцца нікому, апроч Госпада Крышны, вышэйшай прычыны ўсіх прычын, дасягаюць Яго ў Ягонай абіцелі, зьмешчанай у духоўным небе.

Гэтая мантра «Шры Ішапанішад» пацьвярджае, што розныя формы пакланеньня прыносяць розныя плады. Калі мы пакланяемся Вярхоўнаму Госпаду, то абавязкова прыйдзем да Яго ў Ягоную вечную абіцель, а калі пакланяемся напаўбагам, у прыватнасьці богу Сонца ці богу Месяца, то абавязкова апынемся на іхных плянэтах. Калі ж мы хочам заставацца на гэтай вартай жалю плянэце з усімі нашымі плянавымі камітэтамі і палітыкай «латаньня дзірак», то бязь цяжкасьцяў зможам гэта зрабіць.

Ні ў адным сапраўдным пісаньні ня сказана, што ў канчатковым рахунку ўсе дасягнуць адной мэты, незалежна ад таго, што яны робяць і каму пакланяюцца. Неразумныя тэорыі такога кшталту высоўваюць самазваныя «духоўныя настаўнікі», якія не належаць да парампары – сапраўднага ланцуга вучнёўскай пераемнасьці. Сапраўдны духоўны настаўнік ня будзе сьцьвярджаць, што ўсе шляхі вядуць да адной мэты і што гэтай мэты можа дасягнуць кожны, незалежна ад таго, як і каму ён пакланяецца: напаўбагам, Усявышняму ці каму-небудзь яшчэ. Кожнаму нармальнаму чалавеку няцяжка зразумець, што, сядаючы на цягнік, ён даедзе толькі да таго месца, да якога купіў квіток. Чалавек, які набыў квіток да Калькуты, зможа прыехаць у Калькуту, але ніяк не ў Бамбэй. Але людзі, якія выдаюць сябе за духоўных настаўнікаў, прапаведуюць, што кожны шлях прывядзе чалавека да вышэйшай мэты. Гэтыя танныя мірскія абяцаньні прыцягваюць мноства неразумных стварэньняў, якія ганарацца сваімі дамарослымі мэтадамі духоўнага самаўсьведамленьня. Аднак Веды не ўхваляюць іх. Той, хто не атрымаў ведаў ад сапраўднага духоўнага настаўніка, які належыць да прызнанага ланцуга вучнёўскай пераемнасьці, ня зможа дамагчыся ніякіх адчувальных вынікаў. Крышна кажа Арджуне ў «Бхагавад-гіце» (4.2):

«Так гэта вялікая навука перадавалася па ланцугу духоўных настаўнікаў, і яе разумелі праведныя цары. Але зь цягам часу ланцуг настаўнікаў перапыніўся, і гэтыя веды ў іхным першародным выглядзе былі згублены».

Да таго часу, калі Госпад Шры Крышна прыйшоў у гэты сьвет, прынцыпы бхакці-ёгі, сфармуляваныя ў «Бхагавад-гіце», былі ўжо моцна скажоныя. Таму госпад павінен быў аднавіць ланцуг вучнёўскай пераемнасьці, і Ягоным першым вучнем стаў Арджуна, самы блізкі сябар і адданы Госпада. Крышна прама сказаў Арджуне (Б.-г., 4.3), што той змог зразумець прынцыпы «Гіты» толькі таму, што быў Ягоным адданым і сябрам. Інакш кажучы, ня будучы адданым і сябрам Госпада, немагчыма зразумець «Бхагавад-гіту». З гэтага таксама вынікае, што зразумець «Бхагавад-гіту» могуць толькі тыя, хто ідзе па стопах Арджуны.

Цяпер многія людзі, якім няма ніякай справы ні да Арджуны, ні да Госпада Крышны, бяруцца перакладаць і інтэрпрэтаваць гэты ўзьнёслы дыялёг. Яны па-свойму тлумачаць вершы «Бхагавад-гіты» і, прыкрываючыся аўтарытэтам гэтага сьвятога пісаньня, высоўваюць самыя недарэчныя ідэі. Такія тлумачальнікі ня вераць ні ў Шры Крышну, ні ў Ягоную вечную абіцель. Як жа тады яны могуць тлумачыць «Бхагавад-гіту»?

У «Гіце» (7.20, 23) Крышна недвухсэнсоўна сьцьвярджае, што толькі людзі, пазбаўленыя цьвярозага розуму, пакланяюцца напаўбагам у разьліку на нікчэмную ўзнагароду. Напрыканцы Крышна раіць кожнаму адкінуць усе іншыя спосабы пакланеньня і цалкам аддацца Яму (Б.-г., 18.66). Такую непахісную веру ў Вярхоўнага Госпада можа мець толькі той, хто пазбавіўся ўсіх наступстваў сваіх грахоў. Іншыя будуць працягваць лунаць у матэрыяльных сфэрах, чапляючыся за свае бессэнсоўныя рытуалы, і ніколі ня знойдуць сапраўднага шляху, зьбітыя з толку цьверджаньнямі пра тое, што ўсе шляхі вядуць да адной мэты.

Ключавым у гэтай мантры «Шры Ішапанішад» зьяўляецца слова самбхават, што азначае «пакланеньне вышэйшай прычыне». Госпад Крышна зьяўляецца спрадвечнай Асобай Бога, і ўсё існае выходзіць зь Яго. У «Бхагавад-гіце» (10.8) Госпад кажа:

«Я – крыніца ўсіх духоўных і матэрыяльных сьветаў. Усё выходзіць зь Мяне. Мудрацы, якія спасьціглі гэтую ісьціну, служаць і пакланяюцца Мне ўсім сэрцам».

У гэтым вершы Сам Госпад вельмі дакладна апісвае Сябе. Словы сарвасйа прабхавах указваюць на тое, што Крышна зьяўляецца творцам усіх жывых істотаў, у тым ліку Брахмы, Вішну і Шывы. Паколькі гэтыя тры галоўныя боствы матэрыяльнага сьвету створаны Госпадам, Госпад зьяўляецца творцам усяго існага ў матэрыяльным і духоўным сьвеце.

У «Атхарва-ведзе» (Гопала-тапані-ўпанішад, 1.24) таксама гаворыцца, што Госпад Шры Крышна існаваў да стварэньня Брахмы і што гэта Ён адкрыў Брахме ведычную мудрасьць. Аналягічна гэтаму, у «Нараяна-ўпанішад» (1) гаворыцца: «Потым Вярхоўная Асоба, Нараяна, пажадаў стварыць усіх жывых істотаў. Так ад Нараяны нарадзіўся Брахма. Нараяна стварыў усіх Праджапаці. Нараяна стварыў Індру. Нараяна стварыў восем Васу. Нараяна стварыў адзінаццаць Рудраў. Нараяна стварыў дванаццаць Адзіцьцяў». Нараяна – гэта поўная экспансія Госпада Крышны, таму Нараяна і Крышна не адрозьніваюцца адзін ад аднаго. У той жа ўпанішадзе (Нараяна-ўпанішад, 4) сьцьвярджаецца: «Сын Дэвакі [Крышна] зьяўляецца Вярхоўным Госпадам». Тое, што вышэйшай прычынай усяго існага зьяўляецца Нараяна, пацьвярджае нават Шрыпада Шанкарачар’я, нягледзячы на тое што ён не належыць да школы вайшнаваў (пэрсаналістаў). У «Атхарва-ведзе» (Маха-ўпанішад, 1) гаворыцца: «Спачатку не было ні Брахмы, ні Шывы, ні агню, ні вады, ні зорак, ні Сонца, ні Месяца, а быў адзін Нараяна. Але Бог не застаецца ў адзіноце. Ён стварае па Сваім жаданьні».

У «Мокша-дхарме» Сам Крышна кажа: «Я стварыў усіх Праджапаці і Рудраў, якія ня ведаюць Меня да канца, бо іх пакрывае Мая ілюзорная энэргія».

У «Вараха-пуране» сказана: «Нараяна зьяўляецца Вярхоўнай Асобай Бога. Ад Яго зьявіўся чатырохгаловы Брахма і Рудра, які пасьля стаў усёведным».

Такім чынам, усе ведычныя пісаньні сходзяцца ў тым, што Нараяна, Крышна, зьяўляецца прычынай усіх прычын. У «Брахма-самхіце» (5.1) таксама гаворыцца, што Шры Крышна – гэта Вярхоўны Госпад. Ён – Гавінда (той, хто прыносіць радасьць усім жывым істотам) і спрадвечная прычына ўсіх прычын. Па-сапраўднаму адукаваныя людзі ведаюць пра гэта ад вялікіх мудрацоў і зь Ведаў і таму вырашаюць пакланяцца Госпаду Крышне, крыніцы ўсяго існага. Такіх людзей называюць будхамі, адукаванымі людзьмі, бо яны пакланяюцца толькі Госпаду Крышне.

Перакананасьць у тым, што Крышна ёсьць усё, прыходзіць да таго, хто зь верай і любоўю слухае, як пра гэта расказвае ачар’я, якога нішто ня можа вывесьці з раўнавагі. Той, хто ня мае веры ў Госпада Крышну і любові да Яго, ніколі ня зможа зразумець гэтую простую ісьціну. У «Бхагавад-гіце» (9.11) Крышна называе такіх людзей мудхамі – неразумнымі, нібы аслы. Там гаворыцца, што мудхі абсьмейваюць Асобу Бога, бо не валодаюць дасканалымі ведамі, якія дае чалавеку непахісны ачар’я. Той, каго можа вывесьці з раўнавагі колазварот матэрыяльнай энэргіі, ня мае права рабіцца ачар’ем.

Перад тым як пачуць «Бхагавад-гіту», Арджуна, уцягнуты ў колазварот матэрыяльнай энэргіі і асьлеплены прыхільнасьцю да сям’і, грамадзтва і роду, пазбавіўся спакою і таму захацеў стаць чалавекалюбным маралістам, які нікому не прычыняе шкоды. Але, атрымаўшы ад Вярхоўнай Асобы ведычную мудрасьць, якая зьмяшчаецца ў «Бхагавад-гіце», і стаўшы будхам, ён зьмяніў сваё вырашэньне і пачаў пакланяцца Госпаду Шры Крышне, паводле пляна якога адбылася бітва на Курукшэтры. Ваюючы са сваімі так званымі сваякамі, Арджуна пакланяўся Госпаду і так стаў чыстым адданым Бога. Гэта магчыма толькі ў тым выпадку, калі чалавек пакланяецца сапраўднаму Крышне, а ня ўяўнаму «Крышне», выдуманаму неразумнымі людзьмі, якія ня ведаюць усіх тонкасьцяў навукі пра Крышну, выкладзенай у «Бхагавад-гіце» і «Шрымад-Бхагаватам».

Паводле «Веданта-сутры», самбхута – гэта крыніца ўсяго існага, апора, на якой усё трымаецца, і ёмішча, што застаецца пасьля зьнішчэньня праяўленага сьвету (джанмадй асйа йатах). «Шрымад-Бхагаватам», натуральны камэнтар да «Веданта-сутры», складзены ейным аўтарам, сьцьвярджае, што крыніца ўсіх эманацый ня можа быць зьнежывелым каменем. Ён – абхіджна, што значыць «той. хто валодае абсалютнымі ведамі». Таму спрадвечны Госпад Шры Крышна кажа ў «Гіце» (7.26), што Яму вядома ўсё: мінулае, сучаснае і будучае, – але ніхто, уключаючы такіх напаўбагоў, як Шыва і Брахма, ня ведае Яго ў дасканаласьці. Тыя, хто няздольныя захоўваць спакой пасярод бурлівага акіяна матэрыяльнага існаваньня, пазбаўлены магчымасьці да канца спазнаць Яго. Такія напаўпісьменныя «духоўныя лідары» імкнуцца знайсьці нейкі кампраміс, аб’яўляючы аб’ектам пакланеньня чалавецтва. Яны не разумеюць, што падобнае пакланеньне – хімера, бо людзі ў большасьці сваёй недасканалыя. Спрабаваць рабіць гэта – усё адно што паліваць вадой лісьце дрэва, а не ягоны корань. Натуральна паліваць корань дрэва, але такія вечна занепакоеныя лідары больш прывязаны да лісьця, чым да кораня, і, нягледзячы на бясконцыя струмені вады, што выліваюцца на лісьце, дрэва сохне ад нястачы вільгаці.

«Шры Ішапанішад» раіць паліваць корань, крыніцу ўсіх парасткаў. Пакланеньне людзям, якое зводзіцца да задавальненьня іхных целавых патрэбаў, заўсёды недасканалае і таму ня так важна, як служэньне душы. Душа – гэта той корань, які ў адпаведнасьці з законам кармы спараджае целы розных тыпаў. Калі мы служым толькі людзям, аказваючы ім мэдычную ці сацыяльную дапамогу і падаючы ім магчымасьць атрымліваць адукацыю, і ў той жа час пераразаем на бойнях глоткі няшчасным жывёлам, то гэта ня можа лічыцца служэньнем душы, жывой істоце.

Жывая істота ў целах розных тыпаў увесь час адчувае матэрыяльныя пакуты, зьвязаныя з народзінамі, старасьцю, хваробамі і сьмерцю. Чалавечая форма жыцьця дае шанец вырвацца з путаў матэрыяльнага існаваньня. І для гэтага нам дастаткова аднавіць свае перапыненыя адносіны зь Вярхоўным Госпадам. Госпад Сам сыходзіць у гэты матэрыяльны сьвет, каб заклікаць людзей аддацца Ўсявышняму (самбхуце). Па-сапраўднаму служыць чалавецтву толькі той, хто прапаведуе людзям, што яны павінны аддацца Вярхоўнаму Госпаду і зь любоўю пакланяцца Яму, укладаючы ў гэта ўсю сваю энэргію. Такі сэнс настаўленьняў трынаццатай мантры «Шры Ішапанішад».

Слуханьне аповедаў пра вялікія дзеяньні Вярхоўнага Госпада і ўслаўленьне іх – самы просты спосаб пакланеньня Яму ў гэты век трывог. Аднак спэкулятыўныя філёзафы лічаць, што дзеяньні Госпада – плод уяўленьня, і таму ня хочуць слухаць пра іх і вынаходзяць мноства моўных трукаў, каб адцягнуць увагу даверлівага натоўпу. Замест таго каб слухаць аповеды пра дзеяньні Госпада Крышны, такія «духоўныя настаўнікі» рэклямуюць саміх сябе, падахвочваючы сваіх пасьлядоўнікаў славіць іх. Апошнім часам колькасьць такіх шарлатанаў значна ўзрос, і чыстым адданым Госпада робіцца ўсё цяжэй бараніць людзей ад блюзьнерскіх размоваў падобных крывадушнікаў і псэўда-ўвасабленьняў.

Упанішады ўскосна зьвяртаюць нашу ўвагу на спрадвечнага Госпада, Шры Крышну, але «Бхагавад-гіта», якая зьяўляецца квінтэсэнцыяй Упанішадаў, непасрэдна ўказвае на Яго. Таму чалавек павінен слухаць тое, што гаворыцца пра Крышну ў «Бхагавад-гіце» і «Шрымад-Бхагаватам», і гэта паступова ачысьціць ягоны розум ад гнюсі. У «Шрымад-Бхагаватам» (1.2.17) сказана: «Слухаючы аповеды пра дзеяньні Госпада, адданы прыцягвае да сябе Ягоную ўвагу. Такім чынам, Госпад, які знаходзіцца ў сэрцы кожнай жывой істоты, дапамагае адданаму, даючы яму належныя настаўленьні». Гэта пацьвярджаецца і ў «Бхагавад-гіце» (10.10): дадамі буддхі-ёгам там йена мам упайанті те.

Настаўленьні Госпада, якія атрымліваюцца знутры, ачышчаюць сэрца адданага ад гнюсі, спароджанай матэрыяльнымі гунамі жарсьці і невуцтва. Неадданыя цалкам знаходзяцца пад уплывам жарсьці і невуцтва. Жарсьць замінае чалавеку пазбавіцца матэрыяльных жаданьняў, а невуцтва не дазваляе яму па-сапраўднаму зразумець сябе і Госпада. Такім чынам, у чалавека, які знаходзіцца пад уплывам гунаў жарсьці і невуцтва, няма шанцаў усьвядоміць сваю духоўную прыроду, колькі б ён ні разыгрываў зь сябе змагара рэлігіі. На адданага ж з ласкі Госпада гуны жарсьці і невуцтва перастаюць уплываць, і ён апынаецца пад уплывам гуны даброці, што зьяўляецца азнакай дасканалага брахмана. Брахманам можа стаць кожны пры ўмове, што ён займаецца адданым служэньнем пад кіраўніцтвам сапраўднага духоўнага настаўніка. У «Шрымад-Бхагаватам» (2.4.18) таксама гаворыцца:

Кожная нізканароджаная істота можа ачысьціцца, калі будзе кіравацца настаўленьнямі чыстага адданага, бо магутнасьць Госпада бязьмежная.

Калі чалавек разьвівае якасьці брахмана, ён робіцца шчасьлівы і з натхненьнем займаецца адданым служэньнем Госпаду. Навука пра Бога сама сабой адкрываецца яму. Разумеючы гэту навуку, ён паступова вызваляецца ад матэрыяльных прыхільнасьцяў, і з ласкі Госпада ягоны ўтрапёны розум робіцца крыштальна чыстым. Той, хто дасягнуў гэтай стадыі, зьяўляецца вызваленай душой і можа ўсюды і ўва ўсім бачыць Госпада. Так у гэтай мантры «Шры Ішапанішад» апісваецца дасканаласьць самбхаваты.